Για δεκαετίες, η κβαντική εμπλοκή ήταν το σύμβολο της κβαντικής παραξενιάς (κβαντική παραδοξότητα) — αυτό που ο Αϊνστάιν αποκάλεσε «στοιχειωμένη δράση από απόσταση». Όμως, πρόσφατα πειράματα υποδεικνύουν ότι η κβαντική παραξενιά ίσως δεν περιορίζεται μόνο σε εμπλεγμένα σωματίδια. Μπορεί να υπάρχουν άλλοι δρόμοι προς την μη-τοπικότητα και τις παράξενες συσχετίσεις στον κβαντικό κόσμο.
Το πείραμα του Bell ξαναγράφεται
Το τεστ ανισότητας του Bell, που σχεδιάστηκε τη δεκαετία του 1960, προοριζόταν να ξεχωρίσει την κλασική από την κβαντική περιγραφή της πραγματικότητας. Παραδοσιακά, η επιτυχία στο τεστ απαιτούσε εμπλεγμένα σωματίδια. Ωστόσο ένα πρόσφατο πείραμα αμφισβητεί αυτή την υπόθεση.
Συγκεκριμένα, ορισμένοι ερευνητές καθοδήγησαν φωτόνια μέσα από έναν πολύπλοκο λαβύρινθο κρυστάλλων και ανιχνευτών, αποφεύγοντας σκόπιμα την εμπλοκή. Παρ’ όλα αυτά, τα αποτελέσματα έδειξαν συσχετίσεις ισχυρότερες από αυτές που προβλέπει η κλασική φυσική. Αυτό υποδηλώνει ότι η κβαντική παραδοξότητα μπορεί να προκύψει και χωρίς εμπλοκή.
Μη διακριτότητα – ένα κρυφό συστατικό;
Μια πιθανή εξήγηση είναι η μη διακριτότητα. Αν τα σωματίδια είναι τόσο παρόμοια ώστε να μην μπορούμε να ξεχωρίσουμε την προέλευσή τους, μπορεί να εμφανίσουν κβαντικές συσχετίσεις που μιμούνται την εμπλοκή. Αυτό ανοίγει τον δρόμο για μια βαθύτερη κατανόηση της κβαντικής συμπεριφοράς — όχι μόνο μέσω της εμπλοκής αλλά μέσω της θεμελιώδους συμμετρίας και ταυτότητας των σωματιδίων.
Επιπτώσεις για την κβαντική θεωρία
Αν η κβαντική παραξενιά μπορεί να υπάρξει χωρίς εμπλοκή, αυτό θα μπορούσε να αναδιαμορφώσει τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε την κβαντική επικοινωνία, τους υπολογιστές και την ίδια τη φύση της πραγματικότητας. Δεν καταργεί την εμπλοκή—την συμπληρώνει. Και μας φέρνει ένα βήμα πιο κοντά στην απάντηση του ερωτήματος: Τι κάνει τον κβαντικό κόσμο τόσο θεμελιωδώς διαφορετικό από τον κλασικό;.
